Myanmar nổi lên như một trung tâm sản xuất thời trang với việc các nhà thiết kế trẻ sử dụng thời trang bản địa để bảo tồn di sản văn hóa và tái hình dung mô hình nhà máy gia công.
Tại cửa hàng của mình ở trung tâm thành phố Yangon, Pyone Thet Thet Kyaw thiết kế các sản phẩm của riêng mình bằng cách sử dụng những họa tiết và vải truyền thống, nhiều trong số đó đến từ các nhóm dân tộc thiểu số, để tạo ra các chiếc váy A-line, đầm và áo.
Cô cũng đưa vào thiết kế của mình cổ cao của chiếc inngyi - một kiểu áo bó thường được phụ nữ Myanmar mặc cùng với chiếc váy sarong ôm sát - vào một chiếc đầm xòe điệu đà có ly.
"Chúng tôi, người Myanmar, rất coi trọng trang phục dân tộc và truyền thống của mình," cô nói với AFP trong cửa hàng, bên tiếng rì rào của máy may.
"Khi bạn hiện đại hóa trang phục có họa tiết truyền thống, bạn phải cẩn thận đừng để chúng quá rực rỡ - hoặc quá hiện đại."
Myanmar rất tự hào về trang phục truyền thống của mình, vốn được bảo vệ khá nghiêm ngặt khỏi sự xâm nhập của thời trang phương Tây đồng nhất, đang phổ biến ở khắp Đông Nam Á, bởi chế độ quân sự trước đây.
Trong suốt 50 năm, họ đã đóng cửa đất nước với các ảnh hưởng từ nước ngoài và kiểm soát chặt chẽ những gì được mặc trong tất cả các phương tiện truyền thông chính thức.
Nhà thiết kế Ma Pont cho biết cô không được phép để lộ thậm chí một chút da vai hay nách khi cô từng thiết kế quần áo cho các kênh truyền hình do quân đội kiểm soát vào thập niên 1990.
"Chúng tôi không thực sự tự do," cô nói.
Thời trang đặc biệt mang tính chính trị trong thời kỳ đó, khi nhiều phụ nữ thường lén lút yêu cầu thợ may của họ thiết kế những bộ trang phục bắt chước phong cách đặc trưng của nhà lãnh đạo đối lập Aung San Suu Kyi.
Các phương tiện truyền thông địa phương đã đưa tin về bộ trang phục tím mà cô đã mặc vào ngày được thả tự do sau gần hai thập kỷ bị quản thúc tại gia, nhanh chóng trở thành một hình ảnh phổ biến trên đường phố Yangon.
 |
|
boutique owner Pyone Thet Thet Kyaw (R), owner and designer of Virya Couture, checking the clothes in her shop at Yangon. Photo by AFP/Ye Aung Thu |
Thay đổi khẩu vị
Ngày nay, biểu tượng dân chủ, người đã trở thành lãnh đạo de facto của chính phủ dân sự Myanmar đầu tiên sau nhiều thế hệ vào năm ngoái, vẫn được ngưỡng mộ rộng rãi vì những bộ trang phục Myanmar thanh lịch mà cô mặc trong các sự kiện công cộng.
Nhưng trong khi nhiều người vẫn thích mặc trang phục truyền thống, đặc biệt là chiếc longyi giống như sarong mà cả nam và nữ đều dùng, thì thời trang đang bắt đầu thay đổi.
Các trung tâm mua sắm nhằm phục vụ tầng lớp trung lưu đang phát triển nhanh chóng ở Yangon đang mọc lên khắp thành phố, trong khi ở những vùng ngoại ô, các nhà máy đang sản xuất quần áo cho các thương hiệu quốc tế nhờ vào nguồn lao động trẻ, giá rẻ.
Đó cũng là mặt trái của ngành công nghiệp mà nhà thiết kế boutique Pyone Thet Thet Kyaw đã trải nghiệm trực tiếp.
Khi còn là thiếu niên, cô đã dành nhiều tháng làm việc trong các nhà máy may mặc ở vùng ngoại ô của thủ đô thương mại - một công việc chỉ kiếm được 2.000 kyat một tuần (hiện tại trị giá chỉ 1,46 USD).
Kinh nghiệm đó đã khiến cô quyết tâm mở cửa hàng của riêng mình và đào tạo cho các cô gái trẻ nghệ thuật may mặc để đảm bảo họ không phải chịu đựng số phận tương tự.
"Tôi bắt đầu nhìn thấy nhiều điều, như việc bạn chỉ có thể dành 10 phút cho bữa trưa hoặc không thể đi toilet bất cứ lúc nào bạn muốn vì sẽ làm gián đoạn dây chuyền sản xuất," cô nói.
"Nếu thời trang nhanh và thời trang phi đạo đức tiếp tục, thì chúng ta sẽ là người phải chịu đựng."
 |
|
A woman weaving silk on a loom for traditional Myanmar clothing at a workshop in Mandalay.Photo by AFP/Ye Aung Thu |
Nô lệ thời trang
Myanmar nghèo khó nhưng đang nổi lên nhanh chóng trở thành một trung tâm mới cho những nhà máy may lớn sản xuất quần áo rẻ tiền càng nhanh càng tốt cho các thương hiệu thời trang khổng lồ như H&M và Primark.
Xuất khẩu đã tăng gấp đôi lên 1,65 tỷ USD trong năm tài chính vừa qua, theo dữ liệu chính thức, và được dự đoán sẽ tăng vọt sau khi Mỹ kết thúc lệnh trừng phạt vào tháng Mười.
Tuy nhiên, trong khi ngành công nghiệp này giúp thúc đẩy tăng trưởng kinh tế nhanh chóng, các nhà phê bình cho rằng ít lợi ích nào đến được với công nhân, những người đang nhận được một trong những mức lương thấp nhất ở châu Á và có ít sự bảo vệ pháp lý.
Một báo cáo gần đây của tổ chức giám sát đa quốc gia SOMO cảnh báo về "rủi ro nghiêm trọng về vi phạm quyền lao động đang xảy ra trong ngành công nghiệp may mặc Myanmar cần được giải quyết ngay lập tức."
Các nhà thiết kế địa phương khác, như Mo Hom, đang nỗ lực để cứu ngành vải truyền thống của Myanmar, vốn đã tồn tại hàng thế kỷ, khỏi sự xâm nhập của các loại quần áo nhập khẩu giá rẻ từ Thái Lan và Trung Quốc.
Cửa hàng của cô ở Yangon đầy những thiết kế màu sắc từ bông và lụa được lấy từ các bang Chin và Shan, nơi mà việc dệt tay bằng khung gỗ truyền thống có thể mất nhiều tháng.
Nhiều sản phẩm được nhuộm bằng các chất tự nhiên như trà xanh và dâu tây để tạo màu sắc nhẹ nhàng, mà cô kết hợp với các họa tiết và dáng dấp dân tộc truyền thống.
"Các nhà máy địa phương thực sự đang trên bờ vực sụp đổ vì không còn nhu cầu thị trường," Mo Hom cho biết, người đã được đào tạo và làm việc như một nhà thiết kế ở New York trước khi quay trở lại Myanmar vào năm 2012.
"Nhiều nhà máy thực sự đã đóng cửa."
